Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) đặc trưng bỡi sự tắc nghẽn luồng khí thở ra không hồi phục hoàn toàn. Sự cản trở thông khí này thường tiến triển từ từ và là hậu quả của sự tiếp xúc lâu ngày với thuốc lá và khí độc hại. Quá trình viêm mất cân bằng của hệ thống Proteinase, anti- Proteinase, sự tấn công của các gốc oxy tự do, làm phá hủy cấu trúc đường thở cũng như nhu mô phổi dẫn đến suy giảm chức năng hô hấp gây ra sự khó thở và các triệu chứng hô hấp khác, và ngày càng làm xấu đi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra cả về tử suất cũng như bệnh suất ở các quốc gia đã và đang phát triển.

BPTNMT được thế giới xếp hạng là nguyên nhân quan trọng gây ra tử vong và tàn phế. Việt Nam là nước có tỷ lệ mắc bệnh BPTNMT cao nhất châu Á – Thái Bình Dương với 6,7% dân số, trên 4 triệu người mắc hen; có 3.000 người tử vong/năm.

Hiện nay tại Bình Định, xu hướng tỷ lệ mắc lao giảm xuống, trong khi các bệnh không lây đường hô hấp như Hen, Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có xu hướng tăng lên nhưng các cơ sở y tế trên địa bàn chưa quản lý và phát hiện được nhiều, khi phát hiện được thì tình trạng bệnh đã trở nặng, điều trị mất nhiều thời gian và chi phí cho người bệnh.

Do đó, Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Bình Định đã đề xuất xin Trung tâm hô hấp – Bệnh viện Bạch Mai hỗ trợ tập huấn chuyên môn và hướng dẫn sàng lọc Hen, COPD cho các xã/phường/thị trấn trên địa bàn  tỉnh.

Trong 02 ngày 05/12 và ngày 06/12/2024, Đoàn khám sàng lọc của Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Bình Định và Trung tâm y tế huyện Tuy Phước với đội ngũ bác sĩ, KTV có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm đã triển khai thí điểm khám sàng lọc miễn phí cho hơn 600 người dân trên địa bàn 03 xã Phước Thuận, Phước Sơn và Phước An của huyện Tuy Phước.

Kết quả khám sàng lọc cho thấy tồn tại tỷ lệ ước tính 15-20% người >40 tuổi mắc Hen phế quản/Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính trong cộng đồng.

Hy vọng trong thời gian tới, tại tỉnh Bình Định ta sẽ mở rộng mô hình khám sàng lọc này và tiến tới quản lý điều trị Hen phế quản và Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính một cách hiệu quả, giúp phát hiện và điều trị sớm, giảm biến chứng và chi phí điều trị cho người bệnh, góp phần nâng cao sức khoẻ và thúc đẩy phát triển kinh tế tại địa phương.

Trương Dương Phi